Pakt Stabilności i Wzrostu (SGP)
Co to jest pakt stabilności i wzrostu (SGP)?
Pakt na rzecz stabilności i wzrostu (SGP) to wiążąca umowa dyplomatyczna między państwami członkowskimi Unii Europejskiej (UE). Polityki i działania gospodarcze są spójnie koordynowane, aby zapewnić stabilność unii gospodarczej i walutowej.
Kluczowe wnioski
- Pakt na rzecz stabilności i wzrostu to zbiór reguł fiskalnych, których celem jest uniemożliwienie państwom w Unii Europejskiej wydawania ponad ich możliwości.
- Deficyt budżetowy państwa nie może przekroczyć 3% PKB, a dług publiczny nie może przekroczyć 60% PKB.
- Nieprzestrzeganie zasad może skutkować nałożeniem maksymalnej grzywny w wysokości 0,5% PKB.
- Pakt Stabilności i Wzrostu jest krytykowany za surowe zasady fiskalne, brak zgodności i postrzegane faworyzowanie niektórych narodów.
Jak działa pakt stabilności i wzrostu (SGP)
Pakt na rzecz stabilności i wzrostu (SGP) ma na celu zapewnienie, aby kraje UE nie wydawały ponad ich możliwości. Aby osiągnąć ten cel, stosuje się zestaw reguł fiskalnych ograniczających deficyty budżetowe i zadłużenie w stosunku do produktu krajowego brutto (PKB).
Komisja Europejska i Rada Ministrów wydają coroczne zalecenia dotyczące środków politycznych i nadzorują państwa członkowskie, aby przestrzegały one przepisów budżetowych. Zgodnie z porozumieniem kraje, które łamią zasady przez trzy kolejne lata, są karane grzywną w wysokości maksymalnie 0,5% ich PKB.
Wymogi paktu stabilności i wzrostu (SGP)
Pakt Stabilności i Wzrostu (SGP) nakłada na państwa członkowskie UE dwa sztywne ograniczenia: deficyt budżetowy państwa nie może przekraczać 3% PKB, a dług publiczny nie może przekraczać 60% PKB. W przypadkach, gdy dług publiczny przekracza 60% PKB państwa członkowskiego, musi on zmniejszać się w rozsądnym tempie do dopuszczalnych granic, aby uniknąć nakładania kar.
Aby zapewnić, że wszystkie państwa członkowskie UE są oceniane i kontrolowane pod kątem zgodności, każdy z nich jest zobowiązany do przedłożenia Komisji Europejskiej i Radzie Ministrów sprawozdania dotyczącego zgodności z Paktem Stabilności i Wzrostu (SGP). Raport informuje również wymienione podmioty o przewidywanym rozwoju gospodarczym państwa członkowskiego w bieżącym i kolejnych trzech latach. Nazywa się je „programami stabilności” dla państw członkowskich strefy euro i „programami konwergencji” dla państw spoza strefy euro.
W 2005 r. Pakt na rzecz Stabilności i Wzrostu (SGP) został zreformowany, zgodnie z którym sprawozdania gospodarcze zawierały „średniookresowy cel budżetowy”, czyli średniookresowy cel budżetowy. Ten dodatkowy środek został wprowadzony, aby umożliwić państwom członkowskim pokazanie Komisji Europejskiej i Radzie Ministrów, w jaki sposób zamierzają dostosować swoje bilanse do akceptowalnych norm regulacyjnych.
Jeśli państwo członkowskie znajduje się poza akceptowalnymi granicami i uważa się, że nie robi wystarczająco dużo, aby temu zaradzić, UE wszczyna tak zwaną „procedurę nadmiernego deficytu”, w ramach której winnemu wyznacza się termin na dostosowanie się i szczegółowy plan ekonomiczny do wniesienia z powrotem w akceptowalnych granicach.
Historia paktu stabilności i wzrostu (SGP)
Podstawą legislacyjną Paktu na rzecz Stabilności i Wzrostu (SGP) jest język artykułów 121 i 126 Traktatu o funkcjonowaniu UE, który wszedł w życie 1 stycznia 1958 r. Jednak sam pakt został sformalizowany dopiero w drodze rezolucji Rady w Lipca 1997 i w pełni wszedł w życie 1 stycznia 1999.
Kiedy utworzono strefę euro i walutę euro , rządy krajowe pozostawały odpowiedzialne za własną politykę fiskalną, podczas gdy Europejski Bank Centralny (EBC) zajął się zarządzaniem stopami procentowymi i kontrolowaniem inflacji. Niemcy lobbowali za wprowadzeniem zasad, obawiając się, że niektóre kraje wywołają wysoką inflację poprzez cięcie podatków i hojne wydatki.
Krytyka paktu stabilności i wzrostu (SGP)
Pakt na rzecz stabilności i wzrostu (SGP) jest często krytykowany za jego surowe reguły fiskalne. Niektórzy narzekają, że narusza suwerenność narodową i służy karaniu najbiedniejszych państw członkowskich.
Porozumienie zostało również zaatakowane z powodu braku zgodności i postrzeganego faworyzowania niektórych narodów. Rada Ministrów podobno nigdy nie rozważała nałożenia kar na Francję czy Niemcy, mimo że oba kraje przekroczyły 3-procentowy limit deficytu w 2003 r. Z kolei innym krajom, takim jak Portugalia i Grecja, grożono w przeszłości wysokimi grzywnami.
Krytycy twierdzą, że Francja i Niemcy są chronione ze względu na ich liczną i nieproporcjonalną reprezentację w Radzie Ministrów. Pakt na rzecz stabilności i wzrostu (SGP) był głównym tematem rozmów podczas kampanii politycznej poprzedzającej referendum w Wielkiej Brytanii w sprawie Brexitu w 2016 roku.