Rachunkowość kapitałowa

Co to jest rachunkowość kapitałowa?

Rachunkowość praw własności to proces księgowy służący do rejestrowania inwestycji w stowarzyszonych spółkach lub podmiotach. Firmy mają czasem udziały własnościowe w innych firmach. Zazwyczaj metoda praw własności – zwana również metodą praw własności – jest stosowana, gdy inwestor lub jednostka holdingowa posiada 20–50% praw głosu w spółce stowarzyszonej. Metoda praw własności jest stosowana tylko wtedy, gdy inwestor lub spółka inwestująca może wywierać znaczący wpływ na jednostkę, w której dokonano inwestycji lub na posiadaną spółkę.

Zrozumienie rachunkowości kapitałowej

Stosując metodę praw własności, inwestor ujmuje tylko swój udział w zyskach i stratach jednostki, w której dokonano inwestycji, co oznacza, że ​​rejestruje część zysków na podstawie udziału procentowego we własności. Te zyski i straty są również odzwierciedlone w rachunkach finansowych jednostki, w której dokonano inwestycji. Jeżeli jednostka inwestująca odnotuje jakiekolwiek zyski lub straty, jest to odzwierciedlane w jej rachunku zysków i strat.

Ponadto kwota początkowej inwestycji w spółkę jest rejestrowana jako składnik aktywów  w bilansie firmy inwestującej. Jednak zmiany wartości inwestycji są również rejestrowane i korygowane w bilansie inwestora. Innymi słowy, wzrost zysku jednostki, w której dokonano inwestycji, zwiększyłby wartość inwestycji, podczas gdy straty zmniejszyłyby kwotę inwestycji w bilansie.

Rachunkowość kapitałowa i wpływ inwestorów

W rachunkowości praw własności największą uwagę zwraca się na poziom wpływu inwestora na decyzje operacyjne lub finansowe jednostki, w której dokonano inwestycji. Kiedy znaczna kwota pieniędzy zainwestowana jest w spółkę przez inną firmę, inwestor może wywierać wpływ na decyzje finansowe i operacyjne, co ostatecznie wpływa na wyniki finansowe jednostki, w której dokonano inwestycji.

Chociaż żadna dokładna miara nie pozwala ocenić dokładnego poziomu wpływu, kilka wspólnych wskaźników polityki operacyjnej i finansowej obejmuje:

• Reprezentacja zarządu, czyli miejsce w zarządzie posiadanej spółki
• Udział w kształtowaniu polityki
• Istotne transakcje wewnątrz jednostki
• Wymiana personelu zarządzającego wewnątrz jednostki
• Zależność technologiczna
• Proporcja własności inwestora w porównaniu z innymi inwestorami

Gdy inwestor nabywa co najmniej 20% akcji z prawem głosu w jednostce, w której dokonano inwestycji, zakłada się, że bez dowodów przeciwnych zachowuje zdolność wywierania znaczącego wpływu na tę jednostkę. I odwrotnie, jeżeli pozycja właścicielska jest mniejsza niż 20%, istnieje domniemanie, że inwestor nie wywiera znaczącego wpływu na jednostkę, w której dokonano inwestycji, chyba że może wykazać taką zdolność w inny sposób.

Co ciekawe, znaczna lub nawet większościowa własność jednostki, w której dokonano inwestycji, przez inną stronę niekoniecznie zabrania inwestorowi również wywierania znaczącego wpływu na tę jednostkę. Na przykład wielu znaczących inwestorów instytucjonalnych może cieszyć się większą ukrytą kontrolą, niż normalnie pozwalałby na to ich bezwzględny poziom własności.

Rachunkowość praw własności a metoda kosztowa

Jeżeli nie ma znaczącego wpływu na jednostkę, w której dokonano inwestycji, inwestor zamiast tego stosuje metodę kosztową, aby rozliczyć swoją inwestycję w spółkę stowarzyszoną. Metoda kosztowa ujmuje koszt inwestycji jako składnik aktywów po koszcie historycznym. Jednak wartość składnika aktywów nie zmienia się niezależnie od tego, czy jednostka, w której dokonano inwestycji, zgłosiła zyski czy straty. Z drugiej strony metoda praw własności wprowadza okresowe korekty wartości aktywów w bilansie inwestora, ponieważ posiada on 20-50% kontrolnego udziału inwestycyjnego w jednostce, w której dokonano inwestycji.