Jak należy spojrzeć na deficyt bilansu płatniczego?
Bilans płatniczy jest po prostu system rachunkowości podwójnego zapisu; opiera się na odpowiednich debetach i kredytach. Jego celem jest rejestrowanie płatności i wpływów od mieszkańców jednego kraju z mieszkańcami wszystkich innych krajów.
Ważne jest, aby odróżnić saldo płatnicze od rachunku bieżącego. Kiedy w mediach używane są terminy „deficyt handlowy” i „nadwyżka handlowa”, prawie zawsze odnoszą się one do rachunku obrotów bieżących. Rachunek bieżący to tylko część ogólnego bilansu płatniczego, który obejmuje również rachunek kapitałowy i rachunek finansowy.
Kiedy bilans płatniczy wykazuje deficyt
Według teorii nie da się utrzymać deficytu w bilansie płatniczym. W praktyce tymczasowe zakłócenia równowagi zdarzają się z powodu trudności księgowych.
W księgowości podwójnej płatności i wpływy są z konieczności równe. Zatem bilans płatniczy teoretycznie również musi być zawsze równy. Wszystkie transakcje na rachunkach bieżących – które zwykle uważa się za handel międzynarodowy – są anulowane przez transakcje na rachunkach kapitałowych i finansowych.
Aby zobaczyć, jak to działa, rozważ scenariusz, w którym Amerykanie kupują samochody o wartości 100 milionów dolarów od niemieckich producentów samochodów, ale Niemcy nie kupują niczego od amerykańskich firm. Większość Amerykanów nie posiada regularnie euro, więc zdecydowana większość tych zakupów dokonywana jest w dolarach.
Ponieważ Niemcy nie używają tych dolarów do kupowania amerykańskich towarów w tym scenariuszu, nie mają innego wyjścia, jak tylko trzymać depozyty w amerykańskich bankach lub dokonywać innych inwestycji w dolarach w USA. Na rachunku bieżącym widać deficyt w Niemczech w wysokości 100 milionów dolarów. Jest to równoważone przez nadwyżkę na rachunkach kapitałowych i finansowych, na których Niemcy dokonują płatności o wartości 100 milionów dolarów na rzecz osób fizycznych, firm i banków w USA.
Co powoduje deficyty w bilansie płatniczym?
Najbardziej oczywistą przyczyną deficytu bilansu płatniczego jest „ jednostronny transfer ”. Na przykład mieszkańcy USA, którzy wysyłają pieniądze w formie pomocy zagranicznej do innego kraju, nie otrzymują nic w zamian (mówiąc ekonomicznie). Niewielu ekonomistów zasugerowałoby, że deficyty bilansu płatniczego wynikające z pomocy zagranicznej są „złą rzeczą”.
Jednak żaden system księgowy nie jest doskonały. Większość zasad rachunkowości jest w pewnym sensie arbitralna i podlega nieprawidłowościom czasowym. Szczególnie trudne staje się uwzględnienie zmian wartości na rynku walutowym. Transakcje te są zwykle rozdzielane i traktowane oddzielnie po jednej stronie równania bilansu płatniczego.
Przepływ pieniędzy (w tym złota) między bankami centralnymi a skarbami jest szczególnie wrażliwy na wahania kursów walutowych. Powoduje to często krótkoterminowe deficyty lub nadwyżki wynikające z nadpłat lub wpływów. Innymi słowy, transakcje, które są rejestrowane na rachunkach bieżących i rachunkach finansowych, mogą nie zostać zbilansowane z powodu nieprawidłowości na rachunku kapitałowym.
Bilans płatniczy jest teoretycznie zjawiskiem pieniężnym. Wskazuje na istnienie i wartość pieniądza. Zgodnie z tą teorią deficyt w bilansie płatniczym jest mechanizmem korygującym nadwyżkę podaży pieniądza między wystąpieniem a zarejestrowaniem transakcji.
W perspektywie krótkoterminowej deficyt bilansu płatniczego niekoniecznie jest zły lub dobry. Oznacza to, że w ujęciu realnym do czasu dostosowania wartości pieniądza dochodzi do większego importu niż eksportu.