Teoria konfliktu
Co to jest teoria konfliktu?
Teoria konfliktu, po raz pierwszy przedstawiona przez Karola Marksa, jest teorią, według której społeczeństwo znajduje się w stanie nieustannego konfliktu z powodu rywalizacji o ograniczone zasoby. Teoria konfliktu utrzymuje, że porządek społeczny jest utrzymywany przez dominację i władzę, a nie przez konsensus i konformizm. Zgodnie z teorią konfliktu ci, którzy mają bogactwo i władzę, starają się je utrzymać wszelkimi możliwymi sposobami, głównie poprzez uciskanie biednych i bezsilnych. Podstawową przesłanką teorii konfliktu jest to, że jednostki i grupy w społeczeństwie będą starać się maksymalizować własne bogactwo i władzę.
Kluczowe wnioski
- Teoria konfliktu koncentruje się na rywalizacji między grupami w społeczeństwie o ograniczone zasoby.
- Teoria konfliktu postrzega instytucje społeczne i gospodarcze jako narzędzia walki między grupami lub klasami, służące do utrzymania nierówności i dominacji klasy rządzącej.
- Marksistowska teoria konfliktu postrzega społeczeństwo jako podzielone wzdłuż linii klasy ekonomicznej między proletariacką klasę robotniczą i burżuazyjną klasę rządzącą.
- Późniejsze wersje teorii konfliktu dotyczą innych wymiarów konfliktu między frakcjami kapitalistycznymi oraz między różnymi grupami społecznymi, religijnymi i innymi typami.
Zrozumienie teorii konfliktu
Teoria konfliktu została wykorzystana do wyjaśnienia szerokiego zakresu zjawisk społecznych, w tym wojen, rewolucji, ubóstwa, dyskryminacji i przemocy domowej. Większość fundamentalnych wydarzeń w historii ludzkości, takich jak demokracja i prawa obywatelskie, przypisuje kapitalistycznym próbom kontrolowania mas (w przeciwieństwie do pragnienia porządku społecznego). Centralne dogmaty teorii konfliktu to koncepcje nierówności społecznych, podziału zasobów i konfliktów, które istnieją między różnymi klasami społeczno-ekonomicznymi.
Wiele typów konfliktów społecznych w historii można wyjaśnić za pomocą głównych założeń teorii konfliktu. Niektórzy teoretycy, w tym Marks, uważają, że konflikt społeczny jest siłą, która ostatecznie napędza zmiany i rozwój społeczeństwa.
Marksowska wersja teorii konfliktu skupiała się na konflikcie między dwiema podstawowymi klasami. Każda klasa składa się z grupy ludzi powiązanych wspólnymi interesami i pewnym stopniem własności majątku. Marks teoretyzował o burżuazji, grupie ludzi reprezentujących członków społeczeństwa posiadających większość bogactwa i środków. Drugą grupą jest proletariat: obejmuje on ludzi uważanych za klasę robotniczą lub biednych.
Wraz z powstaniem kapitalizmu Marks wysunął teorię, że burżuazja, mniejszość w społeczeństwie, użyje swoich wpływów, aby uciskać proletariat, klasę większościową. Ten sposób myślenia jest powiązany z powszechnym obrazem związanym z modelami społeczeństwa opartymi na teorii konfliktu; zwolennicy tej filozofii są skłonni wierzyć w piramidę pod względem sposobu dystrybucji dóbr i usług w społeczeństwie; na szczycie piramidy znajduje się niewielka grupa elit, które dyktują warunki większej części społeczeństwa, ponieważ mają zbyt dużą kontrolę nad zasobami i władzą.
Przewidywano, że nierówna dystrybucja w społeczeństwie utrzyma się dzięki ideologicznemu przymusowi;burżuazja wymusiłaby akceptację obecnych warunków przez proletariat. Teoria konfliktu zakłada, że elita ustanowi systemy praw, tradycji i innych struktur społecznych w celu dalszego wspierania własnej dominacji, jednocześnie uniemożliwiając innym dołączenie do ich szeregów. Marks wysunął teorię, że kiedy klasa robotnicza i biedni byli poddawani pogarszającym się warunkom, zbiorowa świadomość zwiększyłaby świadomość nierówności, a to potencjalnie doprowadziłoby do buntu. Gdyby po rewolcie warunki zostały dostosowane tak, by sprzyjały troskom proletariatu, krąg konfliktu w końcu się powtórzyłby, ale w przeciwnym kierunku. Burżuaz w końcu stał się agresorem i buntownikiem, chwytając się powrotu struktur, które wcześniej utrzymywały swoją dominację.
Założenia teorii konfliktu
W aktualnej teorii konfliktu istnieją cztery podstawowe założenia, które są pomocne do zrozumienia: konkurencja, rewolucja, nierówność strukturalna i wojna.
Konkurencja
Teoretycy konfliktu uważają, że konkurencja jest stałym i czasami przytłaczającym czynnikiem w prawie każdym ludzkim związku i interakcji. Konkurencja istnieje w wyniku niedoboru zasobów, w tym zasobów materialnych – pieniędzy, majątku, towarów i nie tylko. Oprócz zasobów materialnych jednostki i grupy w społeczeństwie konkurują również o zasoby niematerialne. Mogą to być czas wolny, dominacja, status społeczny, partnerzy seksualni itp. Teoretycy konfliktu zakładają, że konkurencja jest standardem (a nie współpracą).
Rewolucja
Biorąc pod uwagę założenie teoretyków konfliktu, że konflikt zachodzi między klasami społecznymi, jednym ze skutków tego konfliktu jest wydarzenie rewolucyjne. Chodzi o to, że zmiana dynamiki władzy między grupami nie następuje w wyniku stopniowej adaptacji. Występuje raczej jako objaw konfliktu między tymi grupami. W ten sposób zmiany w dynamice władzy są często nagłe i na dużą skalę, a nie stopniowe i ewolucyjne.
Nierówności strukturalne
Ważnym założeniem teorii konfliktu jest to, że w relacjach międzyludzkich i strukturach społecznych występują nierówności władzy. W ten sposób niektóre jednostki i grupy z natury rozwijają więcej mocy i nagrody niż inne. Następnie te jednostki i grupy, które czerpią korzyści z określonej struktury społeczeństwa, starają się utrzymać te struktury jako sposób na zachowanie i wzmocnienie swojej władzy.
Wojna
Teoretycy konfliktu mają tendencję do postrzegania wojny jako zjednoczenia lub „oczyszczenia” społeczeństw. W teorii konfliktu wojna jest wynikiem narastającego i narastającego konfliktu między jednostkami i grupami oraz między całymi społeczeństwami. W kontekście wojny społeczeństwo może zostać w pewien sposób zjednoczone, ale nadal istnieje konflikt między wieloma społeczeństwami. Z drugiej strony wojna może również doprowadzić do całkowitego upadku społeczeństwa.
Uwagi specjalne
Marks postrzegał kapitalizm jako część historycznego postępu systemów ekonomicznych. Uważał, że kapitalizm jest zakorzeniony w towarach lub rzeczach, które są kupowane i sprzedawane. Na przykład uważał, że praca jest rodzajem towaru. Ponieważ robotnicy mają niewielką kontrolę lub władzę w systemie gospodarczym (ponieważ nie posiadają fabryk ani materiałów), ich wartość może z czasem ulec dewaluacji. Może to spowodować brak równowagi między właścicielami firm a ich pracownikami, co ostatecznie może prowadzić do konfliktów społecznych. Uważał, że te problemy zostaną ostatecznie rozwiązane poprzez rewolucję społeczną i gospodarczą.
Max Weber, niemiecki socjolog, filozof, prawnik i ekonomista polityczny, przyjął wiele aspektów teorii konfliktu Marksa, a później doprecyzował niektóre idee Marksa. Weber uważał, że konflikt majątkowy nie ogranicza się do jednego konkretnego scenariusza. Uważał raczej, że istnieje wiele warstw konfliktu istniejących w danym momencie i w każdym społeczeństwie. Podczas gdy Marks sformułował swój pogląd na konflikt jako jeden między właścicielami a pracownikami, Weber dodał również emocjonalny element do swoich poglądów na temat konfliktu. Weber powiedział: „To one leżą u podstaw potęgi religii i czynią ją ważnym sojusznikiem państwa; przekształcają klasy w grupy statusowe i robią to samo wspólnotom terytorialnym w określonych okolicznościach… „kluczowy punkt ciężkości w dążeniu do dominacji”.
Przekonania Webera na temat konfliktu wykraczają poza przekonania Marksa, ponieważ sugerują, że niektóre formy interakcji społecznych, w tym konflikt, generują przekonania i solidarność między jednostkami i grupami w społeczeństwie. W ten sposób indywidualne reakcje na nierówności mogą się różnić w zależności od grup, z którymi są związane;czy uważają osoby u władzy za prawowitych;i tak dalej.
Teoretycy konfliktu z późniejszego XX i XXI wieku nadal rozszerzali teorię konfliktu poza ścisłe klasy ekonomiczne postawione przez Marksa, chociaż stosunki ekonomiczne pozostają główną cechą nierówności między grupami w różnych gałęziach teorii konfliktu. Teoria konfliktu ma duży wpływ na współczesne i postmodernistyczne teorie dotyczące nierówności seksualnych i rasowych, studiów nad pokojem i konfliktami, a także w wielu różnych badaniach nad tożsamością, które pojawiły się w zachodnich środowiskach akademickich w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat.
Przykłady teorii konfliktu
Na przykład teoretycy konfliktu postrzegają relację między właścicielem kompleksu mieszkaniowego a najemcą jako opartą głównie na konflikcie, a nie na równowadze lub harmonii, nawet jeśli harmonii może być więcej niż konfliktu. Uważają, że są definiowani poprzez zdobywanie od siebie wszelkich zasobów.
W powyższym przykładzie niektóre z ograniczonych zasobów, które mogą przyczyniać się do konfliktów między najemcami a właścicielem kompleksu, obejmują ograniczoną powierzchnię w kompleksie, ograniczoną liczbę lokali, pieniądze, które najemcy płacą właścicielowi kompleksu za czynsz itd.. Ostatecznie teoretycy konfliktu postrzegają tę dynamikę jako konflikt dotyczący tych zasobów. Właściciel kompleksu, jakkolwiek łaskawy, zasadniczo koncentruje się na wypełnieniu jak największej liczby mieszkań, tak aby mógł zarobić jak najwięcej pieniędzy na czynszu, zwłaszcza jeśli trzeba pokryć rachunki, takie jak kredyty hipoteczne i media. Może to spowodować konflikt między osiedla mieszkaniowe, wśród kandydatów na najemców, którzy chcą wprowadzić się do mieszkania i tak dalej. Po drugiej stronie konfliktu sami najemcy szukają jak najlepszego mieszkania za jak najmniejszy czynsz.
Według autorów Alana Sears i Jamesa Cairnsa w książceA Good Book, in Theory, teoretycy konfliktu wskazują kryzys finansowy z 2008 r. I późniejsze ratowanie banków jako dobre przykłady teorii konfliktu w prawdziwym życiu. Postrzegają kryzys finansowy jako nieunikniony skutek nierówności i niestabilności globalnego systemu gospodarczego, który umożliwia największym bankom i instytucjom unikanie nadzoru rządowego i podejmowanie ogromnego ryzyka, które wynagradza tylko nieliczne.
Sears i Cairns zauważają, że duże banki i duże firmy otrzymały następnie fundusze ratunkowe od tych samych rządów, które twierdziły, że nie mają wystarczających środków na programy społeczne na dużą skalę, takie jak powszechna opieka zdrowotna. Ta dychotomia wspiera fundamentalne założenie teorii konfliktu, zgodnie z którym instytucje polityczne głównego nurtu i praktyki kulturowe sprzyjają dominującym grupom i jednostkom.
Ten przykład ilustruje, że konflikt może być nieodłącznym elementem wszystkich typów relacji, w tym tych, które na pozór nie wydają się być antagonistyczne. Pokazuje również, że nawet prosty scenariusz może prowadzić do wielu warstw konfliktu.
Często Zadawane Pytania
Co to jest teoria konfliktu?
Teoria konfliktu to teoria socjologiczna związana z Karolem Marksem. Stara się wyjaśnić wydarzenia polityczne i gospodarcze w kategoriach toczącej się walki o ograniczone zasoby. W tej walce Marks podkreśla antagonistyczny stosunek między klasami społecznymi, w szczególności stosunki między właścicielami kapitału – który Marks nazywa „burżuazją” – a klasą robotniczą, którą nazywa „proletariatem”. Teoria konfliktu wywarła głęboki wpływ na myśl XIX i XX wieku i do dziś wpływa na debaty polityczne.
Jakie są częste krytyki teorii konfliktu?
Jedną z powszechnych krytyk teorii konfliktu jest to, że nie udaje się ona uchwycić sposobu, w jaki interakcje gospodarcze mogą przynosić wzajemne korzyści różnym zaangażowanym klasom. Na przykład teoria konfliktu opisuje relacje między pracodawcami a pracownikami jako konflikt, w którym pracownicy chcą płacić jak najmniej za pracę pracowników, podczas gdy pracownicy chcą maksymalizować swoje zarobki. Jednak w praktyce pracownicy i pracodawcy często pozostają w harmonijnej relacji. Ponadto instytucje takie jak plany emerytalne i wynagrodzenia w formie akcji mogą jeszcze bardziej zacierać granicę między pracownikami a korporacjami, dając pracownikom dodatkowy udział w sukcesie ich pracodawcy.
Komu przypisuje się wymyślenie teorii konfliktu?
Teoria konfliktu przypisywana jest Karolowi Marksowi, XIX-wiecznemu filozofowi politycznemu, który kierował rozwojem komunizmu jako szkoły myśli ekonomicznej. Dwa najsłynniejsze dzieła Karola Marksa to „Manifest komunistyczny”, który opublikował w 1848 r.; oraz „Das Kapital”, wydany w 1867 r. Chociaż żył w XIX wieku, miał znaczący wpływ na politykę i ekonomię XX wieku i jest powszechnie uważany za jednego z najbardziej wpływowych i kontrowersyjnych myślicieli w historii najnowszej.