Monopol kupującego

Co to jest monopol kupującego?

Monopol kupującego lub monopson to sytuacja rynkowa, w której istnieje tylko jeden nabywca towaru, usługi lub czynnika produkcji, a sprzedający nie mają alternatywy dla sprzedaży kupującemu. Monopol kupującego jest, jak sama nazwa wskazuje, odpowiednikiem monopolu kupującego, w którym występuje jeden sprzedawca. Wynikająca z tego siła żądania ustępstw od sprzedających daje kupującemu znaczną przewagę konkurencyjną.

Zrozumienie monopolu kupującego

Monopol kupującego może istnieć na różnych rynkach. Kupujący ma moc monopsonu, jeśli istnieje rosnąca krzywa podaży i tylko jeden kupujący. Monopol kupującego jest w stanie wykorzystać swoją siłę rynkową, aby uzyskać dodatkowe zyski dla swoich właścicieli. Osiągnięcie i utrzymanie monopsonu daje kupującemu możliwość uzyskania potężnej przewagi konkurencyjnej.

Przypadki monopoli wyłącznie kupującego są rzadkie, ale istnieje wiele scenariuszy, w których kupujący może mieć pewną władzę rynkową. Ogólnie rzecz biorąc, istnieje większe prawdopodobieństwo, że kupujący będą mieć władzę monopolu na rynkach czynników produkcji, a rzadziej na rynkach produktowych, na których sprzedawca ma większe prawdopodobieństwo posiadania władzy, aw niektórych przypadkach – monopolu. Te rynki czynników obejmują rynki pracy, a także rynki dóbr kapitałowych i surowców.

Z punktu widzenia sprzedających, a być może w całym zakresie opieki społecznej, monopol kupującego może być niepożądany. Nieefektywność spowodowana brakiem konkurencji może prowadzić do utraty wagi w całej gospodarce, jeśli nabywca monopolistyczny nie jest w stanie dyskryminować kwot płaconych za różne jednostki kupowanego towaru. W takim przypadku krzywa kosztu krańcowego monopolisty będzie wyższa niż krzywa podaży sprzedającego, a kupujący zapłaci niższą cenę za zakup mniejszej ilości niż ci, którzy działają w bardziej konkurencyjnym środowisku. Strata deadweight występuje wtedy z powodu niesprzedanych produktów i zmarnowanych zasobów bezrobotnych. Taka sytuacja może potencjalnie wystąpić w przypadku surowców lub siły roboczej, na przykład w przypadku towarów rolnych lub siły roboczej o niskich kwalifikacjach, ale tylko wtedy, gdy kupujący jest w jakiś sposób zobowiązany do zapłacenia jednolitej ceny za jednostkę.

Gdy kupujący jest w stanie zapłacić inną stawkę za dodatkowe jednostki dobra lub czynnika, wówczas może kupić podobną ilość, jak w warunkach konkurencji i po prostu przejąć większą część lub całość zysków z handlu. W tej sytuacji krzywa kosztu krańcowego kupującego będzie identyczna z krzywą podaży sprzedającego. Nie pozostawia to żadnej straty dla społeczeństwa, ale nadal stawia sprzedawców w gorszej sytuacji niż w warunkach konkurencji, ponieważ kupujący jest w stanie wydobyć część lub całość nadwyżki producenta. Taka sytuacja jest bardziej prawdopodobna na rynkach wyspecjalizowanej, wykwalifikowanej siły roboczej. Wynagrodzenie pracownicze często różni się w zależności od pracownika, a pracodawcy z łatwością są w stanie zapłacić nowo zatrudnionym pracownikom więcej niż obecnym pracownikom. Ponieważ z definicji w sytuacji monopolu nabywcy obecni pracownicy nie mają innego wyjścia, jak tylko sprzedać swoją siłę roboczą nabywcy monopolistycznemu, będą mieli niewielką lub żadną moc, aby żądać wyższych płac, aby dopasować się do nowych pracowników.

W przypadku rynku pracy pojedynczy duży pracodawca, taki jak Walmart czy firma wydobywcza, może być monopolistą kupującego w małych lub odizolowanych miejscowościach. Nawet jeśli jeden pracodawca nie zdominuje całkowicie rynku, może mieć władzę rynkową nad niektórymi rodzajami pracy. Na przykład szpital może być jedynym dużym pracodawcą lekarzy na rynku lokalnym, a zatem mieć siłę rynkową w zatrudnianiu lekarzy. System opieki zdrowotnej dla jednego płatnika również kwalifikowałby się jako monopol nabywcy. W takim systemie rząd byłby jedynym nabywcą usług zdrowotnych. Dałoby to rządowi znaczną władzę nad świadczeniodawcami. Czasami twierdzi się, że taki system byłby korzystny dla obywateli, ponieważ monopol nabywcy kontrolowanego przez rząd mógłby uzyskać wystarczającą siłę rynkową, aby obniżyć ceny pobierane za usługi opieki zdrowotnej. Krytycy twierdzą, że utrata masy ciała wystąpiłaby, gdyby jakość lub dostępność opieki zdrowotnej spadła w wyniku wprowadzenia takiego systemu.

Porównanie monopolu kupującego z monopolem

Istnieje ścisła analogia między modelami monopolu i monopolu kupującego decydentami cen : monopolista kształtuje ceny na swoim rynku produktowym, to znaczy na rynku gotowych produktów i usług. Monopol nabywcy jest animatorem cen na jego rynku czynników produkcji, czyli rynku usług produkcyjnych, w tym pracy, kapitału, ziemi i surowców do wytwarzania wyrobów gotowych. W obu przypadkach zmiany ceny są nierozerwalnie związane z ilością. Obie firmy ustalają ceny, po których mogą sprzedać lub kupić ilość maksymalizującą zysk. Monopol ustala ilość na podstawie krańcowej krzywej przychodów i ceny produktów na podstawie krzywej popytu; monopsonia ustala ilość w oparciu o krzywą kosztu krańcowego i ceny czynników w oparciu o krzywą podaży czynnika.