Podmioty pozabilansowe: wprowadzenie
Podmioty pozabilansowe to aktywa lub długi, które nie pojawiają się w bilansie przedsiębiorstwa. Inwestorzy używają bilansów, aby zrozumieć aktywa i pasywa spółki oraz ocenić jej kondycję finansową. Ponieważ aktywa są lepsze niż zobowiązania, firmy chcą mieć więcej aktywów i mniej zobowiązań w swoich bilansach i będą umieszczać swoje zobowiązania w jednostkach pozabilansowych.
Zrozumienie jednostek pozabilansowych
Podmioty pozabilansowe umożliwiają firmom usuwanie aktywów lub długów z ich bilansów. Na przykład firmy zajmujące się wydobyciem ropy naftowej często tworzą pozabilansowe spółki zależne w celu finansowania projektów związanych z poszukiwaniem ropy naftowej.
Spółka macierzysta może założyć spółkę zależną i wydzielić ją, sprzedając inwestorom pakiet kontrolny (lub całą firmę). Sprzedaż ta przyniosłaby zyski spółce dominującej, jednocześnie przenosząc potencjalne ryzyko niepowodzenia nowej działalności na inwestorów. Po transakcji spółka zależna nie pojawia się już w bilansie spółki dominującej.
Zagrożenia podmiotów pozabilansowych
Jednak zbyt często jednostki pozabilansowe są wykorzystywane do sztucznego zawyżania zysków i zwiększania bezpieczeństwa finansowego przedsiębiorstw niż w rzeczywistości. Złożony i zagmatwany zestaw instrumentów inwestycyjnych – w tym między innymi zabezpieczone zobowiązania dłużne, papiery wartościowe typu subprime hipoteczne i swapy ryzyka kredytowego – służy do usuwania zadłużenia z bilansów przedsiębiorstw. Spółka dominująca wymienia wpływy ze sprzedaży tych pozycji jako aktywa, ale nie wymienia zobowiązań finansowych, które się z nimi wiążą, jako zobowiązań.
Weźmy na przykład pod uwagę pożyczki udzielone przez bank. Po udzieleniu pożyczki są one zazwyczaj przechowywane w księgach bankowych jako aktywa. Jeżeli jednak pożyczki te są sekurytyzowane i sprzedawane jako inwestycje, sekurytyzowany dług (za który odpowiada bank) nie jest zapisywany w księgach banku. Ten manewr księgowy pomaga wycenie akcji firmy emitującej i sztucznie zawyża zyski, umożliwiając dyrektorom generalnym ubieganie się o kredyt w celu uzyskania solidnego bilansu i czerpanie w rezultacie ogromnych premii.
Historia oszustw
Enron skandal był jednym z pierwszych wydarzeń przynieść korzystanie z podmiotami poza bilansowych do publicznej wiadomości. W przypadku Enron, firma zbudowałaby aktywa, takie jak elektrownia, i natychmiast odnotowała przewidywany zysk w swoich księgach, mimo że nie zarobiła na tym ani grosza. Gdyby przychody z elektrowni były mniejsze niż przewidywana kwota, zamiast ponosić stratę, firma przeniosłaby te aktywa do nieksięgowej korporacji, gdzie strata nie byłaby zgłaszana.
Cały sektor bankowy uczestniczył w tej samej praktyce, często poprzez stosowanie swapów ryzyka kredytowego (CDS). Praktyka była tak powszechna, że zaledwie 10 lat po wprowadzeniu przez JPMorgan CDS w 1997 r., Według Międzynarodowego Stowarzyszenia Swapów i Derywatów, firma urosła do wartości szacowanej na 45 bilionów dolarów. To ponad dwukrotnie więcej niż rynek akcji w USA, a dopiero początek rynku CDS miałby przekroczyć 60 bilionów dolarów.
Stosowanie dźwigni dodatkowo komplikuje temat jednostek pozabilansowych. Rozważmy bank, który ma 1000 dolarów do zainwestowania. Kwota ta mogłaby zostać zainwestowana w 10 akcji, które są sprzedawane po 100 USD za akcję. Albo bank mógłby zainwestować 1000 USD w pięć kontraktów na opcje, które dałyby mu kontrolę nad 500 udziałami zamiast zaledwie 10. Ta praktyka przyniosłaby całkiem korzystne skutki, gdyby cena akcji wzrosła, a wręcz katastrofalnie, gdyby cena spadła.
Teraz zastosuj tę sytuację do banków w czasie kryzysu kredytowego i korzystania przez nie z instrumentów CDS, pamiętając, że niektóre firmy miały wskaźniki dźwigni 30 do 1. Kiedy ich zakłady poszły źle, amerykańscy podatnicy musieli wkroczyć, aby uratować firmy, aby uchronić je przed upadkiem. Finansowi guru, którzy zaaranżowali niepowodzenia, zatrzymali swoje zyski i zostawili podatników z rachunkiem.
Przyszłość podmiotów pozabilansowych
Wysiłki zmierzające do zmiany zasad rachunkowości i uchwalenia przepisów ograniczających wykorzystanie jednostek pozabilansowych nie zmieniają faktu, że firmy nadal chcą mieć więcej aktywów i mniej zobowiązań w swoich bilansach.
Mając to na uwadze, nadal szukają sposobów na obejście zasad. Ustawodawstwo może zmniejszyć liczbę podmiotów, które nie pojawiają się w bilansach, ale luki prawne będą nadal obowiązywać.