Jaka jest różnica między komunizmem a socjalizmem?
Komunizm i socjalizm to terminy parasolowe odnoszące się do dwóch spółdzielczych szkół myśli ekonomicznej, obie pozornie przeciwstawne kapitalizmowi. Te ideologie ekonomiczne inspirowały różne ruchy społeczne i polityczne od co najmniej XVIII wieku.
Kilka krajów było lub jest obecnie zarządzanych przez partie określające się jako „komunistyczne” lub „socjalistyczne”, chociaż polityka i retoryka tych partii znacznie się różnią. Ważne jest, aby zrozumieć, że socjalizm czy komunizm jako systemy ekonomiczne niekoniecznie opisują formę rządów. W rzeczywistości kilka reżimów politycznych, które zostały określone jako takie, jest w rzeczywistości autorytarnymi lub dyktaturami.
Prawdę mówiąc, wraz z komunizmem i socjalizmem, gdzie rozróżnienie między klasą robotniczą a klasą właścicieli zostaje zniesione, wolność i demokracja mogą rozkwitać; jednakże nastąpiłaby również masowa redystrybucja bogactwa. Zdecydowana większość Amerykanów dostrzegłaby wzrost zamożności, zdrowia i dobrobytu, ale oznacza to również, że dzisiejsi bogaci właściciele posiadający aktywa o wartości miliardów dolarów staliby się zaledwie milionerami.
Kluczowe wnioski
- Komunizm i socjalizm opisują systemy gospodarcze, w których pracownicy wytwarzający dobra i usługi są również właścicielami środków produkcji.
- Oznacza to, że nie ma różnicy między pracą a kapitałem jako klasami społecznymi, a zyski są dzielone między wszystkich, a nie tylko kilku zamożnych właścicieli firm i inwestorów.
- Chociaż opisują one ekonomiczne systemy produkcji, terminy „socjalizm”, a zwłaszcza „komunizm”, zostały zarekwirowane z powodów politycznych i dołączone do autorytarnych reżimów rządowych, które ograniczają wolność osobistą.
Definicja kapitalizmu
Po pierwsze, ważne jest, aby zrozumieć, czym jest kapitalizm, a czym nie. Kapitalizm jest systemem gospodarczym i nie jest na przykład politycznym systemem demokracji wyborczej. Jako system rządów, reżimy polityczne towarzyszące komunistycznemu systemowi gospodarczemu, na przykład w Chinach, koncentrują się na państwie jednopartyjnym, które zakazuje większości form sprzeciwu politycznego.
Te dwa zastosowania terminu „komunizm” – jedno odnoszące się do teorii ekonomii, drugie do polityki w takiej postaci, w jakiej są praktykowane – nie muszą się pokrywać: rządząca w Chinach Partia Komunistyczna ma wyraźnie prorynkową orientację kapitalistyczną i deklaruje jedynie deklarację ideologii maoistycznej. których purystyczni zwolennicy uważają chińskie władze za burżuazyjnych kontrrewolucjonistów.
Czym więc jest kapitalizm jako system gospodarczy? Po raz pierwszy opisany formalnie przez szkockiego ekonomistę Adama Smitha w XVIII wieku, „kapitalizm” odnosi się po prostu do systemu produkcji towarów lub usług, w którym właściciel firmy (tj. „Kapitalista”) posiada wszystkie środki produkcji, w tym narzędzia, sprzęt, surowce, majątek, fabryki, pojazdy itp.
Kapitalista jest również uprawniony do wyłącznej własności całego gotowego produktu i wszelkich zysków, które wynikają ze sprzedaży tych produktów. Kapitalista zatrudnia pracowników (tj. „Siłę roboczą”), którzy używają tych narzędzi do wytwarzania produktu, który ma być sprzedany. Robotnicy nie posiadają nic ze środków produkcji ani gotowego produktu, który wytworzyli – iz pewnością żadnego zysku ze sprzedaży. Zamiast tego pracownicy otrzymują wynagrodzenie (lub pensję) w zamian za ich wysiłki.
Kapitalizm opiera się na podziale pracy i postępie technologicznym, który może zwiększyć efektywność wysiłków pracowników zmierzających do wzbogacenia właścicieli firm i ich inwestorów pod względem coraz większej rentowności. Ponieważ liczba pracowników znacznie przewyższa liczbę właścicieli firm, a pracownicy mają prawo tylko do swoich zarobków, kapitalizm jest kojarzony zarówno z wielkim wzrostem ogólnego bogactwa narodu, jak iz promowaniem bogactwa i nierówności dochodów. W rzeczywistości starcia między związkami zawodowymi a właścicielami w całej nowożytnej historii są paradygmatem walki między pracą a kapitałem w kapitalistycznym systemie gospodarczym.
Zwróć uwagę, że nic nie zostało powiedziane o wolnym rynku. Kapitalizm opisuje sposób produkcji lub sposób wytwarzania rzeczy. Rynki są natomiast mechanizmem dystrybucji i alokacji dóbr po ich wyprodukowaniu. Rynki poprzedzają produkcję kapitalistyczną przez stulecia, nawet jeśli towary były wytwarzane w ramach systemów rzemieślniczych, cechowych lub feudalnych. Jednak kapitalizm i rynki razem w mniejszym lub większym stopniu opisują sposób funkcjonowania większości nowoczesnych gospodarek zachodnich.
1:41
Socjalizm
Współczesny socjalizm ma swoje korzenie w ideach sformułowanych przez Henri de Saint-Simona (1760–1825), który sam był wielbicielemAdama Smitha, ale którego wyznawcy rozwinęli utopijny socjalizm: Robert Owen (1771–1858), Charles Fourier (1772) –1837), Pierre Leroux (1797–1871) i Pierre-Joseph Proudhon (1809–1865), który słynie z deklaracji, że „własność jest kradzieżą”.
Myśliciele ci wysuwali idee, takie jak bardziej egalitarny podział bogactwa, poczucie solidarności między klasą robotniczą, lepsze warunki pracy i wspólne posiadanie zasobów produkcyjnych, takich jak ziemia isprzęt produkcyjny. Niektórzy wzywali państwo do przejęcia centralnej roli w produkcji i dystrybucji. Byli współcześni z wczesnymi ruchami robotniczymi, takimi jak Czartystowie, którzy forsowali powszechne prawo wyborcze dla mężczyzn w Wielkiej Brytanii w latach trzydziestych i czterdziestych XIX wieku. Wiele społeczności eksperymentalnych zostało założonych w oparciu o utopijne ideały wczesnych socjalistów; większość była krótkotrwała.
W tym środowisku pojawił się marksizm. Engels nazwał go „socjalizmem naukowym”, aby odróżnić go od odmian „feudalnych”, „drobnomieszczańskich”, „niemieckich”, „konserwatywnych” i „krytyczno-utopijnych”, które Manifest komunistyczny wytypował do krytyki. Socjalizm był rozproszonym zbiorem konkurujących ze sobą ideologii w swoich początkach i taki pozostał. Po części jest to spowodowane tym, że pierwszy kanclerz nowo zjednoczonych Niemiec, Otto von Bismarck, ukradł grom socjalistów, wdrażając szereg ich polityk.
Bismarck nie był przyjacielem socjalistycznych ideologów, których nazywał „wrogami Rzeszy”, ale stworzył pierwsze państwo opiekuńcze na Zachodzie i wprowadził powszechne prawo wyborcze dla mężczyzn, aby stawić czoła ideologicznemu wyzwaniu lewicy. „Manifest komunistyczny”, esej Karola Marksa, który przedstawił teorię historii jako walki między klasami ekonomicznymi, która nieuchronnie dojdzie do szczytu poprzez obalenie społeczeństwa kapitalistycznego, tak jak społeczeństwo feudalne zostało obalone podczas rewolucji francuskiej, torując drogę burżuazyjnej hegemonii ( burżuazja jest klasą kapitalistyczną, która kontroluje środki produkcji ekonomicznej).
Marks i jemu współcześni byli przekonani, że kapitalistyczny system produkcji jest z natury niesprawiedliwy i wadliwy. Bardziej niepokojące było to, że był pełen sprzeczności, które nieuchronnie doprowadziły do jego własnego upadku. Na przykład kapitalizm promuje konkurencję między firmami w celu wyprodukowania najtańszych towarów, ponieważ kto kupi tkaniny za 10 dolarów za metr, kiedy konkurent chce sprzedać tę samą odzież za 9 dolarów?
Argument mówi, że kapitaliści muszą konkurować, aby stać się tanim producentem, aby móc sprzedawać swoje towary na wolnym rynku konsumentom świadomym kosztów, a zatem będą tworzyć nowe innowacje technologiczne lub pracować nad obniżeniem płac, aby móc podcinają konkurencję. Konkurencja oczywiście prowadziłaby podobne zajęcia. W rezultacie firmy zawsze ledwo osiągają zysk, a ostatecznie stopa zysku dąży do zera. Ten problem spadającej stopy zysku został zidentyfikowany między innymi przez Adama Smitha, Davida Ricardo i Karola Marksa jako mechanizm, który zniweczy kapitalizm, ponieważ nie da się go utrzymać w czasie.
Podczas gdy przedsiębiorstwa konkurują ze sobą, pracownicy konkurują ze sobą również o pensje, napędzając kwotę zarobioną przez robotników do tego, co Adam Smith nazwał „płacą wystarczającą na utrzymanie”. Oznacza to, że w tym samym czasie pracownicy walczą z właścicielami firm o utrzymanie wysokich zarobków, udogodnień w miejscu pracy, świadczeń, bezpieczeństwa i tak dalej; walczą też ze sobą o znalezienie pracy i dobre wynagrodzenie. Po co zatrudniać pracownika żądającego 15 dolarów za godzinę, skoro ktoś równie wykwalifikowany chce pracować za 10 dolarów za godzinę?
W rezultacie robotnicy jako klasa społeczna mają ograniczoną mobilność w górę i coraz większe nierówności pojawiają się między klasą robotniczą i kapitalistyczną. Dowody na istnienie tego mechanizmu są oczywiste, jeśli spojrzeć na rosnącą różnicę w wynagrodzeniach między wynagrodzeniem przeciętnego pracownika w firmie a jej prezesami lub innymi członkami kadry kierowniczej. Lub w akumulacji majątku inwestorów posiadających duże ilości akcji firmy i pracowników, którzy posiadają ich niewiele lub nie posiadają ich wcale.
komunizm
Marks argumentował, że po upadku kapitalizmu nastąpi rewolucja komunistyczna, w której robotnicy (nazywani przez niego proletariatem) przejmą kontrolę nad środkami produkcji w całkowicie demokratyczny sposób. Po okresie przejściowym sam rząd zniknie, gdy robotnicy będą budować bezklasowe społeczeństwo i gospodarkę opartą na wspólnej własności środków produkcji. Produkcja i konsumpcja osiągnęłyby równowagę: „od każdego według jego możliwości, każdemu według jego potrzeb”. Skrajne poglądy argumentowały później, że nawet religia i rodzina, instytucje kontroli społecznej, które były używane do podporządkowania sobie klasy robotniczej, również poszłyby drogą rządu i własności prywatnej.
Rewolucyjna ideologia Marksa zainspirowała XX-wieczne ruchy, które walczyły o kontrolę nad rządami, a w niektórych przypadkach je zdobywały. W 1917 roku rewolucja bolszewicka obaliła rosyjskiego cara i po wojnie domowej utworzyła Związek Radziecki, nominalnie komunistyczne imperium, które zbiorowym właścicielem środków produkcji.
W rzeczywistości przez pierwsze cztery dekady istnienia Związku Radzieckiego partia wyraźnie przyznała, że nie stworzyła społeczeństwa komunistycznego. Do 1961 r. Oficjalne stanowisko partii było takie, że Związkiem Radzieckim rządziła „dyktatura proletariatu”, etap pośredni wraz z nieuchronnym postępem ku końcowemu etapowi ewolucji człowieka: prawdziwym komunizmem. W 1961 r. Premier Nikita Chruszczow oświadczył, że państwo radzieckie zaczęło „obumierać”, choć będzie trwać przez kolejne trzy dekady. Kiedy faktycznie upadł w 1991 roku, został zastąpiony przez nominalnie demokratyczny system kapitalistyczny.
Żadne państwo komunistyczne XX ani XXI wieku nie stworzyło gospodarki post-niedoboru, którą Marks obiecywał w XIX wieku. Częściej skutkowało to dotkliwym niedoborem : na przykład dziesiątki milionów ludzi zginęło w wyniku głodu i przemocy politycznej po utworzeniu Chińskiej Republiki Ludowej w 1949 roku. Zamiast eliminować klasę, komunistyczne rewolucje w Chinach i Rosji stworzyły małe, niezwykle zamożne kliki partyjne, które czerpały zyski z powiązań z przedsiębiorstwami państwowymi.
Kuba, Laos, Korea Północna i Wietnam, jedyne pozostałe państwa komunistyczne na świecie (z wyjątkiem de facto kapitalistycznych Chin), mają łączny produkt krajowy brutto (PKB) mniej więcej wielkości Tennessee.
Kiedy spotykają się systemy gospodarcze i polityczne
Od XIX wieku skrajnie lewicowy gatunek socjalizmu opowiadał się za radykalną społeczną przebudową – jeśli nie otwartą rewolucją proletariacką – która doprowadziłaby do redystrybucji władzy i bogactwa po bardziej sprawiedliwych liniach. Szczepy anarchizmu były również obecne w tym bardziej radykalnym skrzydle socjalistycznej tradycji intelektualnej.
Być może w wyniku wielkiego układu von Bismarcka jednak wielu socjalistów postrzegało stopniową zmianę polityczną jako sposób na poprawę społeczeństwa. Tacy „reformiści”, jak nazywają ich twardogłowi, często byli powiązani z ruchami chrześcijańskimi „ewangelii społecznej” na początku XX wieku. Odnieśli szereg zwycięstw w polityce: przepisy nakazujące bezpieczeństwo w miejscu pracy, płace minimalne, systemy emerytalne, ubezpieczenie społeczne, powszechną opiekę zdrowotną i szereg innych usług publicznych, które są generalnie finansowane ze stosunkowo wysokich podatków.
Po wojnach światowych partie socjalistyczne stały się dominującą siłą polityczną w dużej części Europy Zachodniej. Wraz z komunizmem różne formy socjalizmu wywarły silny wpływ na nowo zdekolonizowane kraje Afryki, Azji i Bliskiego Wschodu, gdzie przywódcy i intelektualiści przekształcali idee socjalistyczne w lokalny sposób – lub odwrotnie. Na przykład islamski socjalizm koncentruje się na zakacie, wymaganiu, aby pobożni muzułmanie oddawali część zgromadzonego bogactwa.
W międzyczasie socjaliści z całego bogatego świata przyłączyli się do szeregu ruchów wyzwoleńczych. W Stanach Zjednoczonych wielu, choć nie wszyscy, feministek i liderów praw obywatelskich opowiadało się za pewnymi aspektami socjalizmu.
W tym samym czasie socjalizm działał jak inkubator ruchów, które są ogólnie określane jako skrajnie prawicowe. Europejscy faszyści w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku przyjęli idee socjalistyczne, choć wyrażali je w kategoriach nacjonalistycznych: ekonomiczna redystrybucja do robotników oznaczała konkretnie robotników włoskich lub niemieckich, a następnie tylko pewien wąski typ Włochów lub Niemców. W dzisiejszych konkursach politycznych echa socjalizmu – lub ekonomicznego populizmu dla krytyków – są łatwo dostrzegalne zarówno po prawej, jak i po lewej stronie.