Jakie są wspólne cechy mieszanego systemu gospodarczego?
Gospodarkę mieszaną definiuje współistnienie sektora publicznego i prywatnego. Specyficzna mieszanka między sektorem publicznym i prywatnym może się jednak znacznie różnić w zależności od gospodarki mieszanej. Sektor prywatny jest podporządkowany sektorowi publicznemu ze względu na ich charakter. Prywatna wymiana może mieć miejsce tylko wtedy, gdy rząd tego nie zabronił lub już podjął taką rolę.
Gospodarki mieszane plasują się pomiędzy wolnymi rynkami a gospodarkami nakazowymi. Wolny rynek jest najbliżej kojarzony z czystym kapitalizmem. Gospodarka nakazowa jest najściślej związana z socjalizmem. Gospodarki mieszane, z rynkami nadzorowanymi przez państwo, są najbardziej związane z faszyzmem (w sensie ekonomicznym) i mają kilka wspólnych cech.
Własność zasobów
W gospodarce nakazowej wszystkie zasoby są własnością państwa i są przez nie kontrolowane. W systemie mieszanym osoby prywatne mogą posiadać i kontrolować niektóre (jeśli nie większość) czynników produkcji. Gospodarka wolnorynkowa pozwala osobom prywatnym na dobrowolne posiadanie i handel wszystkimi zasobami gospodarczymi.
Interwencja państwa
Interwencja rządu i własny interes polityczny odgrywają kluczową rolę w gospodarce mieszanej. Ta interwencja może przybierać różne formy, w tym dotacje, cła, zakazy i politykę redystrybucyjną. Niektóre z najbardziej powszechnie stosowanych mieszanych polityk gospodarczych obejmują prawo środka płatniczego, kontrolę monetarną przez bank centralny, publiczne projekty drogowe i infrastrukturalne, taryfy na produkty zagraniczne w handlu międzynarodowym oraz programy uprawnień.
Zmiana polityki gospodarczej
Jedną z ważnych i niedocenianych cech gospodarki mieszanej jest jej tendencja do reakcyjnych i celowych zmian polityki gospodarczej. W przeciwieństwie do gospodarki nakazowej (gdzie polityka gospodarcza jest bardzo często bezpośrednio kontrolowana przez państwo) lub gospodarki rynkowej (standardy rynkowe powstają tylko w wyniku spontanicznego porządku), gospodarki mieszane mogą przechodzić dramatyczne zmiany w „zasadach gry”, więc mówić.
Wynika to ze zmieniającej się presji politycznej w większości gospodarek mieszanych. Przykładem tego jest następstwo Wielkiej Recesji, kiedy większość rządów zdecydowała się na ścisłą regulację rynków finansowych, a banki centralne obniżyły stopy procentowe.
Zalety mieszanego systemu gospodarczego
Pozwala kapitalizmem a socjalizmem współistnieć: mieszany system gospodarczy pozwala kapitalizmem a socjalizmem współistnieć i funkcję oddzielenia roli rządu i sektora prywatnego. Kapitalizm ustala ceny poprzez równowagę między podażą a popytem na dobra prywatne, podczas gdy socjalizm ustala ceny poprzez planowanie tam, gdzie sektor prywatny zawodzi lub nie chce produkować pewnych dóbr, takich jak transport publiczny, powszechna opieka zdrowotna i edukacja. Rząd odgrywa kluczową rolę w promulgowaniu i egzekwowaniu prawa oraz zapewnianiu uczciwej konkurencji i praktyk biznesowych.
Pozwala rządowi na internalizację pozytywnych i negatywnych efektów zewnętrznych: produkcja niektórych dóbr i wykorzystanie zasobów przez sektor prywatny może odbywać się kosztem ich niepełnej produkcji lub nadużywania. Na przykład papiernie i firmy wydobywcze są znane z tego, że zużywają zbyt dużo wody lub zanieczyszczają ją podczas procesu produkcyjnego, generując negatywne efekty zewnętrzne dla ogółu populacji, która pije tę wodę. Mieszany system gospodarczy zapewnia rządowi możliwość wkroczenia i skorygowania negatywnych skutków efektów zewnętrznych poprzez zakazanie szkodliwej działalności lub wysokie jej opodatkowanie.
Pozwala na korektę nierówności dochodów: Kapitalizm jest znany z generowania nierówności dochodów poprzez koncentrację kapitału. Mieszany system gospodarczy może naprawić to zjawisko poprzez opodatkowanie i redystrybucję majątku do gospodarstw domowych znajdujących się na dole rozkładu dochodów.
Wady mieszanego systemu gospodarczego
Spontaniczny porządek i system cen: Koncepcja spontanicznego porządku rynkowego wyrosła z wglądu Adama Smitha na temat „niewidzialnej ręki”. Teoria ta dowodzi, że informacje rynkowe są niedoskonałe i kosztowne, a przyszłość jest niepewna i nieprzewidywalna. Ponieważ informacje są niedoskonałe, niezbędny jest pewien system koordynacji informacji, aby ułatwić handel i dobrowolną współpracę. Zdaniem Ludwiga von Misesa i FA Hayeka zdecydowanie najbardziej skutecznymi sygnałami informacyjnymi są ceny rynkowe. Terminem określającym ten proces jest „katalaksja”, którą Hayek definiuje jako „porządek spowodowany wzajemnym dostosowaniem wielu indywidualnych gospodarek na rynku”.
Ilekroć rząd ingeruje w ceny rynkowe, katalaksja jest zniekształcona, powodując błędną alokację zasobów i straty deadweight. Pomimo ich najlepszych intencji, gospodarki mieszane są obciążeniem dla mechanizmu cenowego.
Niedoskonałość rynku rządowego: teoria wyboru publicznego stosuje zasady analizy ekonomicznej do rządu. Główni zwolennicy teorii wyboru publicznego argumentują, że rządy z konieczności powodują więcej niepowodzeń rynkowych, niż im zapobiegają, a gospodarki mieszane w racjonalny sposób przynoszą nieefektywne wyniki. Amerykański ekonomista James Buchanan wykazał, że w społeczeństwach demokratycznych racjonalnie dominują szczególne grupy interesu, ponieważ działania rządu zwykle przynoszą korzyści bezpośrednio skoncentrowanej, zorganizowanej grupie kosztem słabo poinformowanej, zdezorganizowanej bazy podatkowej.
Milton Friedman wykazał, że niedoskonałości rynku spowodowane przez rząd zwykle prowadzą do coraz większej liczby niepowodzeń. Na przykład słabe szkoły publiczne tworzą pracowników o niskiej produktywności, których następnie są wyceniane z rynku przez przepisy o płacy minimalnej (lub inne sztuczne wydatki w miejscu pracy), a następnie muszą zwrócić się do opieki społecznej lub przestępstw, aby przeżyć.
Niepewność reżimowa: historyk gospodarczy Robert Higgs zauważył, że gospodarki mieszane mają tendencję do ciągłych zmian przepisów lub zasad handlu. Jest to szczególnie prawdziwe w zachodnich demokracjach, takich jak Stany Zjednoczone, w których występują przeciwstawne partie polityczne.