Mieszany system ekonomiczny

Co to jest mieszany system gospodarczy?

Mieszany system gospodarczy to system, który łączy aspekty zarówno kapitalizmu, jak i socjalizmu. Mieszany system gospodarczy chroni własność prywatną i pozwala na pewien poziom swobody ekonomicznej w korzystaniu z kapitału, ale także pozwala rządom ingerować w działalność gospodarczą w celu osiągnięcia celów społecznych. Zgodnie z teorią neoklasyczną gospodarki mieszane są mniej wydajne niż czyste wolne rynki, ale zwolennicy interwencji rządowych argumentują, że podstawowe warunki wymagane dla efektywności na wolnym rynku, takie jak równa informacja i racjonalni uczestnicy rynku, nie mogą być osiągnięte w praktyce.

Zrozumienie mieszanych systemów ekonomicznych

Większość nowoczesnych gospodarek charakteryzuje się syntezą dwóch lub więcej systemów ekonomicznych, z gospodarkami upadającymi w pewnym momencie wzdłuż kontinuum. Sektor publiczny działa równolegle do sektora prywatnego, ale może konkurować o te same ograniczone zasoby. Mieszane systemy gospodarcze nie blokują sektora prywatnego przed dążeniem do zysku, ale regulują biznes i mogą znacjonalizować branże, które zapewniają dobro publiczne. Na przykład Stany Zjednoczone są gospodarką mieszaną, ponieważ pozostawiają własność środków produkcji głównie w rękach prywatnych, ale obejmują elementy, takie jak dotacje dla rolnictwa, regulacje dotyczące produkcji oraz częściowe lub pełne publiczne posiadanie niektórych branż, takich jak dostarczanie listów i obrona narodowa. W rzeczywistości wszystkie znane gospodarki historyczne i współczesne mieszczą się gdzieś w kontinuum gospodarek mieszanych. Zarówno czysty socjalizm, jak i czyste wolne rynki reprezentują jedynie konstrukcje teoretyczne.

Jaka jest różnica między gospodarką mieszaną a wolnymi rynkami?

Mieszane systemy gospodarcze nie są systemami laissez-faire, ponieważ rząd jest zaangażowany w planowanie wykorzystania niektórych zasobów i może sprawować kontrolę nad przedsiębiorstwami w sektorze prywatnym. Rządy mogą dążyć do redystrybucji bogactwa poprzez opodatkowanie sektora prywatnego i wykorzystanie funduszy z podatków do promowania celów społecznych. Ochrona handlu, dotacje, ukierunkowane ulgi podatkowe, bodźce fiskalne i partnerstwa publiczno-prywatne to typowe przykłady interwencji rządu w gospodarkach mieszanych. Nieuchronnie generują one zniekształcenia gospodarcze, ale są instrumentami do osiągnięcia określonych celów, które mogą odnieść sukces pomimo ich zniekształcającego efektu.

Kraje często ingerują w rynki, aby promować docelowe branże, tworząc aglomeracje i zmniejszając bariery wejścia w celu osiągnięcia przewagi komparatywnej. Było to powszechne wśród krajów Azji Wschodniej w XX-wiecznej strategii rozwoju, znanej jako Sektory te zyskały na znaczeniu po tym, jak rządy chroniły młode firmy, osiągając konkurencyjną skalę i promując przyległe usługi, takie jak transport.

Różnica w stosunku do socjalizmu

Socjalizm pociąga za sobą wspólną lub scentralizowaną własność środków produkcji. Zwolennicy socjalizmu uważają, że centralne planowanie może przynieść większe korzyści większej liczbie ludzi. Nie ufają, że wolnorynkowe wyniki osiągną efektywność i optymalizację postulowaną przez klasycznych ekonomistów, więc socjaliści opowiadają się za nacjonalizacją całego przemysłu i wywłaszczeniem prywatnych dóbr kapitałowych, ziem i zasobów naturalnych. Gospodarki mieszane rzadko popadają w tę skrajność, zamiast tego identyfikują tylko wybrane przypadki, w których interwencja mogłaby przynieść wyniki, które prawdopodobnie nie zostałyby osiągnięte na wolnym rynku.

Takie środki mogą obejmować kontrolę cen, redystrybucję dochodów i intensywną regulację produkcji i handlu. Praktycznie uniwersalnie obejmuje to również socjalizację określonych gałęzi przemysłu, zwanych dobrami publicznymi, które są uważane za niezbędne i według ekonomistów wolny rynek może nie zapewniać wystarczających dostaw, takich jak usługi użyteczności publicznej, siły zbrojne i policyjne oraz ochrona środowiska. Jednak w przeciwieństwie do czystego socjalizmu, gospodarki mieszane zwykle utrzymują prywatną własność i kontrolę środków produkcji.

Historia i krytyka gospodarki mieszanej

Termin gospodarka mieszana zyskał na znaczeniu w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej, mimo że wiele polityk z nią związanych w tamtym czasie zostało po raz pierwszy zaproponowanych w latach trzydziestych XX wieku. Wielu zwolenników było związanych z Brytyjską Partią Pracy.

Krytycy argumentowali, że nie może istnieć kompromis między planowaniem gospodarczym a gospodarką rynkową, a wielu – nawet dzisiaj – kwestionuje jego ważność, gdy uważają, że jest to połączenie socjalizmu i kapitalizmu. Ci, którzy uważają, że te dwie koncepcje nie pasują do siebie, twierdzą, że w gospodarce dominuje logika rynkowa lub planowanie gospodarcze.

Klasyczni i marksistowscy teoretycy twierdzą, że albo prawo wartości, albo akumulacja kapitału jest tym, co napędza gospodarkę, albo że niepieniężne formy wyceny (tj. Transakcje bez gotówki) są tym, co ostatecznie napędza gospodarkę. Ci teoretycy uważają, że zachodnie gospodarki nadal opierają się głównie na kapitalizmie ze względu na ciągły cykl akumulacji kapitału.

Austriaccy ekonomiści, począwszy od Ludwiga von Misesa, argumentowali, że gospodarka mieszana nie jest zrównoważona, ponieważ niezamierzone konsekwencje interwencji rządu w gospodarkę, takie jak niedobory, które rutynowo wynikają z kontroli cen, będą konsekwentnie prowadzić do dalszych wezwań do coraz większej interwencji w celu zrównoważenia ich skutki. Sugeruje to, że gospodarka mieszana jest z natury niestabilna i zawsze będzie zmierzać w kierunku bardziej socjalistycznego stanu w miarę upływu czasu.

Od połowy XX wieku ekonomiści ze szkoły wyboru publicznego opisywali, w jaki sposób współdziałanie decydentów rządowych, grup interesów gospodarczych i rynków może kierować polityką w gospodarce mieszanej z dala od interesu publicznego. Polityka gospodarcza w gospodarce mieszanej nieuchronnie odwraca przepływ działalności gospodarczej, handlu i dochodów od niektórych osób, firm, branż i regionów do innych. Nie tylko może to samo w sobie powodować szkodliwe zakłócenia w gospodarce, ale zawsze tworzy zwycięzców i przegranych. Stwarza to silną zachętę dla zainteresowanych stron, aby zabrać część zasobów z działalności produkcyjnej, aby zamiast tego wykorzystać je w celu lobbowania lub w inny sposób próbując wpływać na politykę gospodarczą na swoją korzyść. Ta nieprodukcyjna działalność znana jest jako pogoń za rentą.