Bieżąca metoda ekspozycji (CEM)

Kluczowe wnioski

• Metoda bieżącej ekspozycji (CEM) umożliwia firmom zarządzanie ryzykiem kontrahenta związanym z transakcjami na instrumentach pochodnych.
• CEM stosuje zmodyfikowaną kalkulację kosztu zastąpienia z mechanizmem ważenia, który będzie zależał od rodzaju posiadanego kontraktu pochodnego.
• Metoda CEM do zarządzania ryzykiem została wprowadzona w odpowiedzi na rosnące obawy o wielkość i nieprzejrzystość rynku OTC instrumentów pochodnych, które mogą prowadzić do niepowodzeń systemowych, jeśli nie zostaną złagodzone.

Zrozumienie obecnej metody ekspozycji

Banki i inne instytucje finansowe zazwyczaj stosowały metodę bieżącej ekspozycji do modelowania swojej ekspozycji na określone instrumenty pochodne w celu alokacji wystarczającego kapitału na pokrycie potencjalnego ryzyka kontrahenta. Zgodnie z metodą aktualnej ekspozycji, całkowita ekspozycja instytucji finansowej jest równa kosztowi zastąpienia wszystkich kontraktów wycenianych na rynek plus narzut, który ma odzwierciedlać potencjalną przyszłą ekspozycję (PFE).

Dodatek jest nominalną kwotą główną instrumentu bazowego, do którego zastosowano wagę w. Mówiąc prościej, całkowita ekspozycja w ramach CEM będzie stanowić procent całkowitej wartości transakcji. Rodzaj aktywów bazowych instrumentu pochodnego będzie miał inną wagę w zależności od rodzaju aktywa i terminu zapadalności.

Przykład CEM

Na przykład instrument pochodny stopy procentowej z terminem zapadalności od jednego do pięciu lat będzie miał narzut w wysokości 0,5% z tytułu PFE, ale instrument pochodny na bazie metali szlachetnych z wyłączeniem złota miałby narzut w wysokości 7%. Tak więc kontrakt o wartości 1 miliona dolarów na swap stopy procentowej ma PFE w wysokości 5000 USD, ale podobny kontrakt na metale szlachetne ma PFE w wysokości 70 000 USD. W rzeczywistości większość kontraktów dotyczy znacznie większych kwot w dolarach, a instytucje finansowe posiadają wiele, a niektóre odgrywają rolę kompensującą. Zatem obecna metoda ekspozycji ma pomóc bankowi wykazać, że przeznaczył wystarczającą ilość kapitału, aby pokryć całkowitą ujemną ekspozycję.

Historia stojąca za obecną metodą ekspozycji

Obecna metoda ekspozycji została skodyfikowana w ramach pierwszych porozumień bazylejskich w celu uwzględnienia w szczególności ryzyka kredytowego kontrahenta (CCR) w pozagiełdowych (OTC) instrumentach pochodnych. Celem  Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego jest poprawa zdolności sektora finansowego do radzenia sobie ze stresem finansowym. Międzynarodowe porozumienie ma nadzieję, że poprzez poprawę zarządzania ryzykiem i przejrzystość banków uniknie efektu domina upadających instytucji.

Pomimo stosowania obecnej metody ekspozycji w praktyce jej ograniczenia zostały ujawnione w wyniku kryzysu finansowego, który po części rozpoczął się z powodu niewystarczającego kapitału na pokrycie ekspozycji na instrumenty pochodne w instytucjach finansowych. Główna krytyka CEM wskazywała na brak rozróżnienia między transakcjami z marginesem i bez narzutu.

Ponadto istniejące metody określania ryzyka były zbyt skoncentrowane na bieżącej wycenie, a nie na wahaniach przepływów pieniężnych w przyszłości. Aby temu przeciwdziałać, Komitet Bazylejski opublikował w 2017 roku Standardowe podejście do ryzyka kredytowego kontrahenta (SA-CCR), które ma zastąpić zarówno CEM, jak i metodę standardową (alternatywę dla CEM). SA-CCR generalnie stosuje wyższe współczynniki dodatkowe do większości klas aktywów i zwiększa kategorie w tych klasach.