Kto ustala politykę fiskalną – Prezydent czy Kongres?

Właściwie zarówno Prezydent, jak i Kongres to robią. W Stanach Zjednoczonych polityką fiskalną kierują zarówno władza wykonawcza, jak i ustawodawcza. We władzy wykonawczej dwa najbardziej wpływowe urzędy w tym zakresie należą do Prezydenta i Sekretarza Skarbu, choć współcześni prezesi często opierają się też na radzie doradców ekonomicznych. W dziedzinie ustawodawstwa Kongres Stanów Zjednoczonych uchwala prawa i przeznacza wydatki na wszelkie środki polityki fiskalnej. Proces ten obejmuje udział, obrady i aprobatę zarówno Izby Reprezentantów, jak i Senatu.

Tzw. „Klauzula podatkowa i wydatkowa” zawarta w art. I ust. 8 ust. 1 Konstytucji Stanów Zjednoczonych upoważnia Kongres do nakładania podatków. Konstytucja jednak tak naprawdę określa tylko dwa uzasadnione cele opodatkowania: spłatę makroekonomia sugeruje, że każdy poziom opodatkowania ma wpływ na zagregowany popyt.

Polityka fiskalna i sądownictwo

Sędziowska gałąź rządu, choć zwykle nie jest zaangażowana, również ma do odegrania pewną rolę. Sąd Najwyższy, a nawet sądy mniejsze, mogą wpływać na politykę fiskalną poprzez legitymizację, zmianę lub stwierdzenie niekonstytucyjności niektórych środków podejmowanych przez władze wykonawcze lub ustawodawcze w celu wpływania na gospodarkę narodową.

Prawo do wydawania pieniędzy na zachęcanie do pewnych wyników jest generalnie interpretowane jako zgodne z konstytucją od czasuorzeczenia Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych w 1987 r. WPołudniowej Dakocie przeciwko Dole. W tym przypadku sąd utrzymał konstytucyjność ustawy federalnej, która wstrzymała federalne fundusze drogowe od stany, których wiek uprawniający do spożycia alkoholu nie jest zgodny z polityką federalną (minimalny wiek umożliwiający picie alkoholu to 21 lat).2

Co to jest polityka fiskalna?

Polityka fiskalna odnosi się do strategii gospodarczej, która wykorzystuje możliwości podatkowe i wydatki rządu, aby wpływać na gospodarkę danego kraju. Różni się od polityki pieniężnej, która jest zwykle ustalana przez bank centralny i koncentruje się na stopach procentowych i podaży pieniądza.

Współczesna polityka fiskalna jest w dużej mierze oparta na ekonomicznych teoriach Johna Maynarda Keynesa, brytyjskiego ekonomisty, który zyskał na znaczeniu w latach trzydziestych XX wieku;w rzeczywistości wiele jego pomysłów rozwinęło się w odpowiedzi na wielki kryzys, który ogarnął świat. Kierując się wbrew założeniom klasycznej ekonomii, że wahania i cykle gospodarcze ulegają samokorygowaniu, Keynes zaproponował, że rządy mogłyby ustabilizować cykl koniunkturalny i regulować produkcję gospodarczą poprzez dostosowanie polityki wydatków i podatków. Według Keynesowskiej teorii ekonomicznej, zarówno wydatki rządowe, jak i podatki cięcia powinny pobudzić zagregowany popyt, poziom konsumpcji i inwestycji w gospodarce oraz pomóc w zmniejszeniu bezrobocia.

Stosowanie polityki fiskalnej w Stanach Zjednoczonych

Ogólnie rzecz biorąc, ekspansywna polityka fiskalna w USA była prowadzona poprzez połączenie wydawania środków publicznych na atrakcyjne politycznie cele, takie jak infrastruktura, szkolenia zawodowe lub programy walki z ubóstwem oraz obniżanie podatków nakładanych na wszystkich lub niektórych podatników.

Polityka fiskalna w USA jest zwykle powiązana z corocznym budżetem federalnym, który jest proponowany przez prezydenta i zatwierdzany przez Kongres. Były jednak chwile, kiedy nie proponowano budżetu, co utrudniało uczestnikom rynku reagowanie i dostosowywanie się do nadchodzących propozycji dotyczących polityki fiskalnej.

Po zatwierdzeniu budżetu Kongres opracowuje „uchwały budżetowe”, które służą do określania parametrów dotyczących wydatków i polityki podatkowej. Po podjęciu uchwał Kongres rozpoczyna proces przeznaczania środków z budżetu na określone cele. Teprojekty środków muszą zostać podpisane przez prezydenta, zanim będą mogły zostać uchwalone.