Zadłużenie zagraniczne

Co to jest dług zagraniczny?

Zadłużenie zagraniczne to pieniądze pożyczone przez rząd, korporację lub prywatne gospodarstwo domowe od rządu innego kraju lub od prywatnych pożyczkodawców. Zadłużenie zagraniczne obejmuje również zobowiązania wobec organizacji międzynarodowych, takich jak Bank Światowy, Azjatycki Bank Rozwoju (ADB) i Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW). Całkowity dług zagraniczny może być połączeniem zobowiązań krótkoterminowych i długoterminowych.

Zadłużenie zagraniczne, zwane także długiem zewnętrznym, stale rośnie w ostatnich dziesięcioleciach, powodując niepożądane skutki uboczne w niektórych krajach pożyczkobiorców. Obejmują one wolniejszy wzrost gospodarczy, szczególnie w krajach o niskich dochodach, a także paraliżujące kryzysy zadłużenia, zawirowania na rynkach finansowych, a nawet skutki wtórne, takie jak wzrost liczby przypadków łamania praw człowieka.

Zrozumienie długu zagranicznego

Rząd lub korporacja mogą pożyczać pieniądze od zagranicznego pożyczkodawcy z wielu powodów. Po pierwsze, lokalne rynki długu mogą nie być wystarczająco głębokie, aby zaspokoić ich potrzeby pożyczkowe, zwłaszcza w krajach rozwijających się. Lub zagraniczni pożyczkodawcy mogą po prostu zaoferować bardziej atrakcyjne warunki. Szczególnie w przypadku krajów o niskich dochodach pożyczki od organizacji międzynarodowych, takich jak Bank Światowy, są podstawową opcją, ponieważ mogą zapewnić finansowanie, którego w innym przypadku nie byłyby w stanie uzyskać, po atrakcyjnych stopach i elastycznych harmonogramach spłat.

Bank Światowy, we współpracy z MFW i kwartalnych statystyk długu zewnętrznego (QEDS). Dane dotyczące długoterminowego zadłużenia zewnętrznego są również wspólnie opracowywane przez Bank Światowy, poszczególne kraje, które są obciążone zagranicznym długiem oraz banki wielostronne i oficjalne agencje pożyczkowe w głównych krajach wierzycielskich.

Wpływ rosnącego zadłużenia zagranicznego

Nadmierny poziom zadłużenia zagranicznego może utrudniać krajom inwestowanie w ich przyszłość gospodarczą – czy to poprzez infrastrukturę, edukację czy opiekę zdrowotną – ponieważ ich ograniczone dochody przeznaczane są na obsługę kredytów. To udaremnia długoterminowy wzrost gospodarczy.

Słabe zarządzanie długiem w połączeniu z wstrząsami, takimi jak załamanie cen towarów lub poważne spowolnienie gospodarcze, może również wywołać kryzys zadłużenia. Sytuacja ta często się pogarsza, ponieważ dług zagraniczny jest zwykle denominowany w walucie kraju pożyczkodawcy, a nie pożyczkobiorcy. Oznacza to, że jeśli waluta w kraju pożyczkobiorcy słabnie, obsługa tych długów staje się znacznie trudniejsza.

Wysoki poziom zadłużenia zagranicznego przyczynił się do jednych z najgorszych kryzysów gospodarczych ostatnich dziesięcioleci, w tym do azjatyckiego kryzysu finansowego i, przynajmniej w przypadku Grecji i Portugalii, do kryzysu zadłużeniowego w strefie euro.

Czekając na następny kryzys

Według niektórych szacunków ilość pieniędzy, jakie rządy krajów rozwijających się płacą na poczet zadłużenia zagranicznego, wzrosła prawie dwukrotnie od 2010 do 2018 roku, jako odsetek dochodów budżetowych. Wyjątkowo niskie stopy procentowe w miejsce od czasu globalnego kryzysu finansowego 2008 ułatwiły dla rządów, przedsiębiorstw i konsumentów do podjęcia wyższych poziomów długu. A wraz z postępującym globalnym spowolnieniem gospodarczym w wyniku rozprzestrzeniania się nowego koronawirusa, w niedalekiej przyszłości prawdopodobny wydaje się destrukcyjny kryzys zadłużenia w jednym lub kilku krajach.

Koszt ludzki wysokiego zadłużenia zagranicznego

Oprócz cierpienia wynikającego ze stagnacji gospodarczej ONZ powiązała również wysoki poziom zadłużenia zagranicznego i zależność rządu od pomocy zagranicznej z łamaniem praw człowieka. Trudna sytuacja gospodarcza powoduje, że rządy ograniczają wydatki socjalne i zmniejszają zasoby, jakie mają do egzekwowania standardów pracy i praw człowieka, twierdzi ONZ.