System dwuizbowy
Co to jest system dwuizbowy?
System dwuizbowy opisuje rząd, który ma dwuizbowy system ustawodawczy, taki jak Izba Reprezentantów i Senat, które tworzą Kongres Stanów Zjednoczonych. Słowo dwuizbowy pochodzi od łaciny: „bi” (co oznacza dwa) i „camera” (czyli komora). Parlament brytyjski, system dwuizbowy, był wzorem dla większości systemów parlamentarnych na całym świecie. Pierwszy przypadek bikameralizmu brytyjskiego miał miejsce w 1341 r. Kiedy Izba Gmin spotkała się po raz pierwszy oddzielnie od szlachty i duchowieństwa, skutecznie utworzono izbę wyższą i niższą. Stany Zjednoczone przyjęły system dwuizbowy po jego założeniu.
System dwuizbowy można przeciwstawić systemowi jednoizbowemu, w którym wszyscy członkowie ciała ustawodawczego obradują i głosują jako jedna grupa. Władza ustawodawcza rządu federalnego Stanów Zjednoczonych korzysta z systemu dwuizbowego, oprócz wszystkich stanów USA, z wyjątkiem Nebraski. Z kolei miasta w Stanach Zjednoczonych powszechnie używają systemu jednoizbowego.
Kluczowe wnioski
- System dwuizbowy to styl rządowy z dwoma oddzielnymi podziałami w ramach władzy ustawodawczej w porównaniu z systemem jednoizbowym, który nie dzieli gałęzi władzy.
- Amerykański system dwuizbowy jest podzielony na Izbę Reprezentantów (gdzie liczba przydzielonych członków jest oparta na populacji stanu) i Senat (gdzie każdy stan ma dwóch członków).
- Większość rządów międzynarodowych używa systemu jednoizbowego – z mniej więcej 60/40 podziałem na jednoizbowe i dwuizbowe.
- Każda izba władzy ustawodawczej ma różne uprawnienia, aby zapewnić kontrolę i równowagę w systemie.
- Bardziej zaludniony oddział Izby Reprezentantów ma mniej rygorystyczne wymagania wobec członków, jeśli chodzi o wiek i długość obywatelstwa w porównaniu z Senatem.
Jak działa system dwuizbowy
W systemie dwuizbowym dwie izby organu ustawodawczego mogą mieć różne organizacje, zasady, metody wyboru członków i określone uprawnienia w zakresie ustawodawstwa i nadzoru nad innymi organami władzy. W Stanach Zjednoczonych inne gałęzie rządu to władza wykonawcza i władza sądownicza.
Istnieją zarówno praktyczne, jak i historyczne powody, aby mieć dwie izby parlamentu. Praktycznym powodem istnienia systemu dwuizbowego jest funkcjonowanie jako część większego systemu kontroli i równowagi, który równoważy siłę różnych części rządu lub społeczeństwa. Dzieląc władzę w ramach władzy ustawodawczej, bikameralizm pomaga zapobiegać temu, by władza ustawodawcza miała zbyt dużą władzę – rodzaj kontroli międzygałęziowej. W ramach ciała ustawodawczego dwuizbowość historycznie funkcjonowała, aby zrównoważyć siłę różnych klas społecznych lub grup w społeczeństwie.
System dwuizbowy powstał w średniowiecznej Europie. Ostre różnice klasowe między szlachtą, duchowieństwem i plebejuszem powodowały, że klasy te były reprezentowane przez oddzielne grupy przedstawicieli, którym powierzono doradzanie królowi w sprawach związanych i reprezentujących interesy ich odpowiednich sfer społecznych. W Anglii grupy te ostatecznie przekształciły się w Izbę Lordów i Izbę Gmin. We współczesnej Wielkiej Brytanii Izba Lordów jest nadal uważana za bardziej elitarny organ, podczas gdy Izba Gmin reprezentuje większą, bardziej powszechną klasę.
Amerykański system dwuizbowy powstał z chęci posiadania zrównoważonego systemu w ramach władzy ustawodawczej i rozwiązania sporu co do sposobu przydzielania reprezentacji stanom.
Historia dwuizbowości w USA
System dwuizbowy w USA składa się z Izby Reprezentantów i Senatu – zbiorczo zwanych Kongresem Stanów Zjednoczonych. Artykuł 1 ustęp 1 Konstytucji Stanów Zjednoczonych stanowi, że Kongres Stanów Zjednoczonych składa się z Senatu i Izby Reprezentantów.
Podczas Konwencji Konstytucyjnej założyciele Ameryki nie mogli dojść do porozumienia, czy stany powinny mieć taką samą liczbę przedstawicieli, czy też liczba przedstawicieli powinna być oparta na liczbie ludności. W porozumieniu znanym jako Wielki Kompromis założyciele postanowili połączyć oba elementy: powstał system dwuizbowy.
Podobnie jak dwie izby angielskiego parlamentu, obie izby parlamentu amerykańskiego miały również reprezentować różne zainteresowane strony w USA. Senat miał reprezentować interesy Stanów (senatorowie byli pierwotnie mianowani przez stanowe ciała ustawodawcze, a nie wybierani), a Izba Reprezentantów miała być wybierana przez zwykłych ludzi i reprezentować ich interesy. Znajduje to również odzwierciedlenie w uprawnieniach przekazanych każdej izbie na mocy Konstytucji, przy czym Senatowi powierzono bardziej przemyślaną, doradczą i nadzorczą rolę, podczas gdy Izbie Reprezentantów przyznano pierwszeństwo w zakresie opodatkowania ich wyborców.
Członkowie Izby Reprezentantów USA odbywają dwuletnią kadencję. Dwuletnie kadencje mają na celu skłonienie przedstawicieli do reagowania na potrzeby wyborców. W sumie jest 435 przedstawicieli, a liczba z każdego stanu jest proporcjonalna do liczby ludności tego stanu. Ten system nazywa się reprezentacją proporcjonalną. Na przykład Alabama ma siedmiu przedstawicieli, podczas gdy Kalifornia ma 53. Siedem najmniej zaludnionych stanów – Alaska, Delaware, Montana, Północna Dakota, Południowa Dakota, Vermont i Wyoming – mają tylko jednego przedstawiciela.
Każdy stan ma również dwóch senatorów (system zwany równą reprezentacją), którzy są wybierani bezpośrednio przez wyborców i pełnią sześcioletnią kadencję. Zanim siedemnasta poprawka do konstytucji została ratyfikowana w 1913 r., Stanowe ciała ustawodawcze mogły wybierać senatorów. Te stanowiska zajmowały zwykle elity.
Każdy dom ma inne wymagania. Aby być przedstawicielem Stanów Zjednoczonych, musisz mieć co najmniej 25 lat, być obywatelem USA od co najmniej siedmiu lat i być mieszkańcem stanu, który chcesz reprezentować. Aby zostać senatorem USA, musisz mieć co najmniej 30 lat, być obywatelem USA od co najmniej dziewięciu lat i mieszkańcem stanu, który chcesz reprezentować.
Każdy dom ma również unikalne moce. Tylko członkowie Izby Reprezentantów mogą postawić w stan oskarżenia ( oskarżenie ) prezydenta i innych urzędników federalnych; Senat następnie rozpatruje sprawę. Izba decyduje również o wyborach prezydenckich, jeśli żaden kandydat nie zdobędzie większości głosów kolegium elektorów. A każda ustawa, która zwiększa podatki, pochodzi z Izby Reprezentantów, dlatego mówi się, że Izba Reprezentantów ma „władzę portfela”. Senat głosuje za potwierdzeniem powołania ponad 1000 członków zarządu i może ratyfikować traktaty większością dwóch trzecich głosów.
Dwuizbowość a unikameralizm
Na całym świecie około 41% rządów jest dwuizbowych, a około 59% jednoizbowych. Inne kraje, w których obowiązuje system dwuizbowy, to Australia, Brazylia, Kanada, Niemcy, Indie, Wielka Brytania, Irlandia, Holandia, Rosja, Hiszpania i Czechy.
Wielkość, kadencja i metoda wyborów (wybieranych bezpośrednio, pośrednio, mianowanych lub innych) dla każdej izby systemu dwuizbowego różnią się w zależności od kraju. Systemy jednoizbowe stały się bardziej popularne w XX wieku, a niektóre kraje, w tym Grecja, Nowa Zelandia i Peru, zmieniły systemy z dwuizbowego na jednoizbowy.